AYM, Barış Akademisyenleri İçin "Hak İhlali" Kararı Verdi

Yazar / Referans: 
Tansu Pişkin, Bianet
Tarih: 
26.07.2019

Anayasa Mahkemesi, barış akademisyenlerinin “silahlı terör örgütü propagandası yapmak” suçundan cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar verdi.

Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriyi imzaladıkları için “terör örgütü propagandası yapmak” gerekçesiyle cezalandırılan 10 akademisyenin bireysel başvurusunu görüştü.

Mahkeme barış akademisyenlerinin “silahlı terör örgütü propagandası yapmak” suçundan cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar verdi.

Karar 8'e karşı 8 oyla alındı

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), karara ilişkin Twitter’da şu bilgileri paylaştı: “Karar, 8'e karşı 8 oyla alındı. Eşitlik durumunda başkanın oyu iki sayılıyor. Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan ihlal yönünde oy kullandığı için, bugün gerçekleşen müzakere sonucunda yüksek mahkemeden ihlal kararı çıkmış oldu.”

9'ar bin lira tazminat

MLSA ayrıca, mahkemenin kararın bir örneğinin ihlalin ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılması amacıyla yerel mahkemelere gönderilmesine ve başvuruculara 9'ar bin lira tazminat ödenmesine karar verdiğini yazdı.

Karar bütün davaları etkileyecek

AYM'nin verdiği ihlal kararı akademisyen yargılamaları kapsamında kalan bütün dosyaları etkileyecek.

Kesinleşmiş cezalar için yeniden yargılama yolunun açılması, istinaf aşamasında olanlar için bozma kararı verilmesi, devam eden davalar için de beraat kararları söz konusu olacak.

Ne olmuştu?

AYM Birinci Bölüm başvuruya ilişkin ilk görüşmeyi 29 Mayıs'ta yapmış ancak Adalet Bakanlığı’ndan görüş gelmediği gerekçesiyle bu toplantıyı ertelemişti.

Adalet Bakanlığı, 25 Haziran’da AYM’ye sunduğu dokuz sayfalık görüşünde ifade özgürlüğünün tanımına ve kapsamına dair kararlara yer verdi.

3 Temmuz’da tekrar görüşen Birinci Bölüm, toplantıda, "başvurucuların cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüklerinin ihlal edilip edilmediğini” ele aldı. Üyeler, verilecek kararın "benzer şekildeki diğer barış akademisyenleri için emsal niteliği taşıyacağını, bu nedenle kararın tüm üyelerin katılımıyla verilmesi gerektiğini" belirterek ve dosyanın Genel Kurul’a gönderilmesine karar vermişti.

Akademisyen yargılamaları hakkında

10 Ocak 2016'da "Barış İçin Akademisyenler İnisiyatifi"nin (BAK) "Bu Suça Ortak Olmayacağız" bildirisi 1128 akademisyenin imzası ile yayınladı. Sonraki katılımlarla imza sayısı 2212 oldu.

Akademisyenler hakkında Savcı İsmet Bozkurt’un hazırladığı iddianame ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) “örgüt propogandası” fiilini düzenleyen 7/2 maddesinden dava açıldı.

26 Temmuz 2019 itibariyle 5 Aralık 2017'den bu yana mahkemeye çıkan akademisyen sayısı 646 oldu. 146 akademisyen 1’er yıl 3’er ay; 18 akademisyen 1'er yıl 10'ar ay 15'er gün; 8 akademisyen 1'er yıl 6'şar ay; 2 akademisyen 1'er yıl 6'şar ay 22'şer gün; 17 akademisyen 2 yıl 3 ay; 7 akademisyen 2 yıl 6 ay; 5 akademisyene 2 yıl 1 ay; 1 akademisyen 3 yıl olmak üzere davası sonuçlanan toplam 204 akademisyenin tamamı hapis cezasına mahkum oldu. 

36 kişinin cezası ertelenmedi

204 kişi içerisinden 29 kişinin hapis cezası 2 yılın üstünde kaldığı için (CMK md. 286), 7 kişi ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul etmediği için toplamda 36 kişinin mahkumiyet kararı ertelenmedi. İtiraz yoluyla İstinaf Mahkemesi’ne giden mahkumiyet kararlarından cezası onanan Prof. Dr. Füsun Üstel 8 Mayıs'ta cezaevine girdi.

Cezası ertelenmeyen akademisyenlerin isimleri şöyle:

Ayşe Erzan, Özdemir Aktan, Nesrin Sungur Çakmak, Füsun Üstel, Büşra Ersanlı, Lütfiye Bozdağ, Şebnem Korur Fincancı, Özgür Müftüoğlu, Yonca Demir, Gençay Gürsoy, M.A., Alper Akyüz, Ahmet Bekmen, Nihan Aksakallı, Hülya Kirmanoğlu, İsmet Akça, Haydar Durak, İlkay Özkuralpli, Öznur Yaşar Diner, Remzi Orkun Güner, Esra Kaliber, Eda Aslı Şeran, Aysuda Kölemen, İlkay Yılmaz, Zeynep Tül Süalp, L.N., S.A., Gevher Gökçe, Çare Olgun Çalışkan, Nevin Zeynep Yelçe, Ali Kerem Saysel, Koray Çalışkan, S.I. Süreyya Topaloğlu, Ayşe Gül Altınay, Noemi Levy Aksu.

TIKLAYIN - Akademisyen yargılamalarında cezalar

Barış akademisyenleri 10 Mart 2016’da “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisi nedeniyle yaşadıklarını basın toplantısında paylaştılar. Toplantıda açıklamaları yapan Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya ve Doç. Dr. Kıvanç Ersoy (15 Mart 2016) ile Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı (31 Mart 2016) TMK 7/2'de düzenlenen “örgüt propagandası” suçlamasıyla tutuklandılar, 22 Nisan 2016’da serbest bırakıldılar. Savcının talebi üzerine Adalet Bakanlığı “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama"yı düzenleyen TCK 301. maddeden yargılanma izni verdi. Dava TMK 7/2'den sürüyor.

Akademisyen yargılamaları haberlerinin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

Barış Akademisyenleri’nin beyanlarının tam metinlerine buradan ulaşabilirsiniz.

(TP)

Kaynak: https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/210902-aym-baris-akademisyenle...